Schijndoden en bekende Alkmaarders

Let op! 
Graag het vriendelijke verzoek aan iedereen die foto’s van deze pagina afhaalt: let op de fotolicentie! De meeste foto’s hebben een CC-BY licentie. Opslaan en delen mag, maar vermeld de bron (meestal het Regionaal Archief Alkmaar) en als die bekend is, de fotograaf.

Bijna 190 jaar begraven op de Algemene Begraafplaats

Panorama van vak A met Protestantse eigen graven. Licentie CC-BY. Foto: Regionaal Archief Alkmaar

Als je voor 1829 in de Grote Kerk van Alkmaar kwam was er een kans dat je er weer misselijk uit kwam. Het was namelijk gebruikelijk mensen te begraven binnenin de kerk, voornamelijk de welgestelden. De ‘normale’ burgers kregen vaak een plekje op het stadskerkhof dat naast de kerk lag. Het probleem was dat de ontbindende lijken net onder de vloer een enorme stank konden verspreiden en zelfs geluiden produceerden tijdens het vergaan. Verandering was echter op komst.

Een gouden hart in Huize Westerlicht

 

Zuster Anna ter Burg had bijzondere kwaliteiten. Toen ze in 1962 na 30 jaar trouwe dienst afscheid nam als hoofdverpleegster van de ziekenafdeling van het Alkmaarse bejaardenhuis Huize Westerlicht kreeg ze uit handen van burgemeester Wytema de gouden eremedaille verbonden aan de orde van Oranje-Nassau uitgereikt. ‘U hebt een gouden hart en dat is alleen met goud te belonen’ zei hij erbij. Zuster Anna heeft de medaille goed bewaard. Ze plakte hem in een album samen met een groot aantal foto’s, documenten en krantenartikelen over haar leven. Na haar overlijden is het album geschonken aan het Regionaal Archief.

Huize Westerlicht in 1935. Vervaardiger onbekend. Licentie: CC-BY. Collectie Regionaal Archief Alkmaar

De foto’s en andere documenten geven een prachtig beeld van het leven in Huize Westerlicht tussen 1932 en 1962. Evenals zuster Ter Burg was ook Westerlicht bijzonder. Toen het in 1932 geopend werd, was het een van de grootste bejaardenhuizen in Nederland, met ruimte voor 169 personen. Lange tijd was het ook een van de weinige tehuizen met een eigen verpleegafdeling. Het door architect Dirk Saal (1884-1945) ontworpen gebouw werd meteen door iedereen mooi gevonden. De ligging ervan was ideaal, in het hart van de Alkmaarder Hout.

De apenkooi in de Alkmaarder Hout

De apenkooi in 1935. Collectie Regionaal Archief Alkmaar. Catalogusnummer: RAA012001361. Licentie: CC-BY.

Ging je vroeger ook ‘apies kijken’ in de Hout? Als je spreekt met oudere Alkmaarders gaan meteen de ogen glinsteren bij het horen van het woord apenkooi. Ze weten zich nog als de dag van gisteren te herinneren dat ze met hun ouders eerst even een ijsje gingen halen bij ‘Bolle Jan’ aan het begin van de Prinses Julianalaan en vervolgens vertrokken naar de apenkooi even verderop naast Huize Westerlicht. De apenkooi werd in 1932 ingericht in een oude schuur van een groentenkwekerij die had moeten wijken toen Westerlicht werd gebouwd.